ΛΗΓΜΕΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ - Νίκος Κατσαρός πρόεδρος ΕΦΕΤ

28 - 8 - 2013

Αναστάτωση και ανησυχία έχει προκληθεί στο καταναλωτικό κοινό από την αγορανομική διάταξη που κυκλοφόρησε αυτήν την εβδομάδα σύμφωνα με την οποία τρόφιμα περασμένης διαθεσιμότητας {δηλαδή ληγμένα} θα βρίσκονται στα καταστημάτα τροφίμων σε ειδικά ράφια με την ένδειξη 
«τρόφιμα περασμένης διαθεσιμότητας»....

και θα πωλούνται σε χαμηλότερη τιμή.Τα τρόφιμα αυτά είναι μακράς διαρκείας όπως ρύζι,μακαρόνια,κριθαράκι,ζυμαρικά,φασόλια,φακές ,ρεβίθια,κάθε είδους κονσέρβες κλπ και όχι ευαλοίωτα τρόφιμα οπως γάλα,γιαούρτι,κρέας.Τα ληγμένα αυτά τρόφιμα προορίζονται για τις οικονομικά αδύνατες τάξεις του πληθυσμού πρέπει όμως να γνωρίζουν οτι η κατανάλωση των τροφίμων αυτών εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία τους.Τα ληγμένα τροφιμα εάν η συσκευασια τους εχει διατρηθεί έστω και ελάχιστα μπορει να προκληθούν αλλοιώσεις απο μικρόβια και να προκαλέσουν στόν καταναλωτή γαστρεντερικές διαταραχές,εμέτους κλπ αλλά και σοβαρότερες επιπτωσεις που θα φανούν αργότερα.Ακόμη εάν δεν έχουν διατηρηθεί σωστα π.χ. σε χώρους ζεστούς και υγρούς, μπορουν πέραν απο την αλλοίωση των γευστικών χαρακτηριστικών να έχουν υποστεί και αλλες σοβαρότερες αλλοιώσεις με απροσδιόριστες επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών..Μέχρι σήμερα οι καταναλωτές γνώριζαν και παρατηρούσαν προσεκτικά την ημερομηνία ληξης και δεν αγόραζαν ούτε τρόφιμα πού ήταν κοντά στην ημερομηνία λήξης,σήμερα ομως¨ερχεται η κυβέρνηση και ανεβάζει στα ράφια τα ήδη ληγμένα τρόφιμα.Είναι γνωστό οτι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί που είναι ήδη ασθενικοί εως ανύπαρκτοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν επι πλέον και στον έλεγχο των ληγμένων τροφίμων .Επιπλέον σύμφωνα με έρευνα της Eurostat το 75% των Ελλήνων καταναλωτών δεν εμπιστεύονται οτι τα τρόφιμα που καταναλώνουν είναι ασφαλή.Η αγορανομική αυτή διαταξη θα επιτείνει ακόμα περισσότερο την αγωνία τους.Ο ΕΦΕΤ με Δελτίο Τύπου που είχε εκδώσει στις 23/10/2012 βεβαίωνε οτι:οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της χώρας δεν είναι δυνατόν να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την ποιότητα των περασμένης διαθεσιμότητας τροφίμων δηλαδή των ληγμένων τροφίμων.

Σοβαρό ομως είναι και το γεγονός οτι εστιατόρια,ταβέρνες,καταστήματα έτοιμου και πρόχειρου φαγητού θα εκμεταλλευτούν την διάταξη αυτή και στον βωμό του κέρδους θα σερβίρουν τα ληγμένα προϊόντα στούς πελάτες.Η αγορανομική διάταξη αναφέρει οτι τα τρόφιμα αυτά δεν προορίζονται για εστιατόρια και απαγορεύεται στους εστιάτορες κλπ να αγοράζουν την κατηγορία αυτή των τροφίμων,ποιός ομως θα μπορεί να ελέγξει κάτι τέτοιο. Ετσι κάποιοι ασυνείδητοι θα κερδοσκοπούν εις βάρος αυτών των εστιατορίων και των κέντρων μαζικής εστίασης που τηρούν την αγορανομική αυτή διάταξη.Επιπλέον υπάρχει και ο κίνδυνος με αυτήν την διάταξη να γεμίσει η αγορά με τρόφιμα κακής ποιότητας.Τέλος θα υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί αθέμιτος ανταγωνισμός με τις επιχειρήσεις που θα διαθέτουν τα ληγμένα τρόφιμα.Στον καταναλωτή είναι γνωστες οι εικόνες απελπισμένων που αναζητουν οτι ληγμένα τρόφιμα στα σκουπίδια ¨η τις εικόνες επιδρομών απο περιθωριακούς στις χωματερές για ληγμένες κονσέρβες και αλλα τρόφιμα.Ολα αυτά έρχεται να νομιμοποιήσει η κυβέρνηση ανεβάζοντας στά ράφια ληγμένα τρόφιμα χωρίς να μπορεί να εγγυηθεί και την ασφάλεια τους.Με αυτήν την ενέργεια η κυβέρνηση βάζει την σφραγίδα της στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των Ελλήνων στόν καιρό του μνημονίου.Είναι λάθος ο διαχωρισμός των πολιτών σε δυο κατηγορίες:αυτούς που θα έχουν την οικονομική ευχέρεια και θα αγοράζουν τα υγιεινά,ποιοτικά καλά και ασφαλή τροφιμα και εκείνους που δεν θα έχουν την οικονομική ευχέρεια και θα αγοράζουν τα ληγμενα,ποιοτικά υποβαθμισμένα και πιθανόν μή ασφαλή τρόφιμα.

Η Ε.Ε δεν εχει εκδώσει ποτέ Οδηγία οπου είναι υποχρεωτικό τα τρόφιμα περασμένης διαθεσιμότητας δηλ. τα ληγμένα να μπαίνουν στα ράφια των καταστημάτων για καμμία χώρα-μέλος της ΕΕ.Στην χώρα μας είχε εκδοθεί μία αγορανομική διάταξη το 1989 για το θέμα αυτό , χωρίς ποτέ να ενεργοποιηθεί. Παράλληλα τα βιολογικά προϊόντα θα υποστούν μεγάλη υποβαθμιση και η ζήτηση τους θα περιορισθεί σημαντικά αφού κανείς πια δεν θα τα εμπιστευεται.Ιδιαίτερα τα τρόφιμα ιδιωτικής ετικέτας θα υποστουν μεγάλη καθίζηση στις πωλήσεις παρά την πολύ σημαντική αύξηση των πωλήσεων που εχουν γνωρίσει τα τελευταία χρόνια.Μέχρι σήμερα πάντως κανένα πολυκατάστημα ¨η σουπερμαρκετ δεν προτίθεται να εφαρμόσει αυτήν την αγορανομική διάταξη και δικαιολογημένα αφού φοβούνται οτι ληγμένα προϊόντα στα ράφια τους θα δράσουν αρνητικά στα μάτια των καταναλωτών και και θα υποβαθμίσουν το καλό όνομα του καταστήματος τους.

Προτείνω να τροποποιηθεί η αγορανομική αυτή διάταξη και να μπαινουν στα ειδικά ράφια των καταστημάτων τα τρόφιμα που πρόκειται να λήξουν στον επόμενο μήνα με ειδική καθορισμένη τιμή και όχι αυτά που έχουν ήδη λήξει.Οσον αφορά τα ληγμένα τρόφιμα αυτά κατόπιν ελέγχων μπορούν να διατεθούν για κοινωνικούς σκοπούς.Αυτό γίνεται στην Αγγλία αλλά και σε άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ.Μαλιστά στην Αγγλία ακόμα και στα ευαλλοίωτα τρόφιμα π.χ. γάλα την ημέρα λήξεως προσφέρονται σε χαμηλότερη τιμή.Η κυβέρνηση είχε μία σειρά απο ευνοϊκότερες λύσεις πού και τους καταναλωτές με οικονομικές δυσχέρειες να ενισχύσει αλλά και την αγορά να προστατεύσει.Αντ αυτού επέλεξε αυτό που επισημαίνει το Δελτίο Τύπου του ΕΦΕΤ οτι: η συγκεκριμένη αγορανομική διάταξη θα μετατρέψει την χώρα μας σε χωματερή τροφίμων περασμένης διατηρησιμότητας και τους καταναλωτές σε πολίτες με τσαλακωμένη αξιοπρέπεια.Η κύρια ωφελημένη απο την αγορανομική αυτή διάταξη ειναι η βιομηχανία τροφίμων που μέχρι τώρα τα ληγμένα τρόφιμα ή πήγαιναν για ζωοτροφές ή στις χωματερες κλπ.Τέλος η αγορανομική διάταξη καθιστά τον πωλητή υπεύθυνο για την ασφάλεια των ληγμένων τροφίμων ,αύτο ομως είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει διότι το κόστος για τον έλεγχο της ασφάλειας αυτων των τροφίμων θα υπερέβαινε κατά πολύ την αξία τους.
Μοντάζ : Γρεκι