του Andrei Kolesnikov
Η απροσδόκητη αντικατάσταση πριν από λίγες ημέρες του Sergei Ivanov, για πολλά χρόνια συμμάχου του προέδρου Vladimir Putin, με τον πρώην επικεφαλής πρωτοκόλλου Anton Vaino ως επικεφαλής προσωπικού του Προέδρου, προκάλεσε τεράστια φημολογία, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας μπορεί να αγνοηθεί με ασφάλεια. Αλλά αν ψάξει κανείς μέσα στις αβάσιμες αυτές εκτιμήσεις, μπορεί να βρει ένα σαφές μήνυμα.
Μια σύγκριση των διαπιστευτηρίων του Vaino με εκείνα του πρωθυπουργού Dmitry Medvedev, υποδηλώνει ότι θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ο νέος πρωθυπουργός. Όπως ο Vaino, ο Medvedev εργαζόταν προηγουμένως για την κεντρική κυβέρνηση και ήταν επίσης γνωστός ως ένας μεθοδικός και υπεύθυνος αξιωματούχος. Όπως ο Vaino, ο Medvedev ήταν επικεφαλής προσωπικού για τον πρόεδρο και δεν θεωρούνταν μια ανεξάρτητη φιγούρα. Αλλά το βασικό σημείο είναι πως το καθεστώς χρειάζεται να προετοιμάσει μια νέα γενιά ελίτ για να σταθεί στον Putin το 2018, όταν λήγει η τρέχουσα προεδρική του θητεία, και μετά. Ως επικεφαλής προσωπικού ο Vaino θα έχει καθοριστικό ρόλο στο να προετοιμάσει αυτό το νέο κύμα πολιτικών.
Ο Putin δεν θα πάρει όλα τα μέλη της παλιάς φρουράς μαζί του το 2018, όπως αποδείχθηκε από τις πρόσφατες απομακρύνσεις από τις θέσεις τους, του πρώην επικεφαλής των Ρωσικών Σιδηροδρόμων, Vladimir Bakunin, του τσάρου των ναρκωτικών Viktor Ivanov, του επικεφαλής της Υπηρεσίας Ομοσπονδιακής Φρουράς Yevgeny Murov και του επικεφαλής των τελωνείων, Andrei Belyaninov. Ο κατάλογος με τους "συνταξιούχους” φίλους απλώς θα γίνεται μεγαλύτερος. Θα αντικατασταθούν από μια γενιά ειδικών πρακτόρων, στελεχών ασφαλείας και τεχνοκράτες, στην ηλικία των 40-50.
Θα είναι αρκετά νέοι για να πλησιάζουν μόλις τα γηρατειά το 2024 -έτος ύστερα από το οποίο δεν επιτρέπεται συνταγματικά στον Putin να θέσει νέα υποψηφιότητα- αλλά αρκετά έμπειροι ώστε να τον συνοδεύσουν μετά από το 2018. Θα είναι αρκετά κοντά στο αφεντικό, καθώς μόνο οι οδηγοί, οι σωματοφύλακες και οι αξιωματούχοι του πρωτοκόλλου μπορεί να είναι. Ωστόσο, θα έχουν αρκετή απόσταση από το αφεντικό για προσφέρουν τίποτα άλλο πέρα επαίνους.
Θα έχουν την εξυπνάδα και την πρακτική γνώση να επιβιώσουν από τις βυζαντινές ίντριγκες στο Κρεμλίνο και στην προεδρική διοίκηση, αλλά δεν θα είναι πραγματικοί πολιτικοί που μπορούν να ανταγωνιστούν τον άρχοντα -αν και φυσικά ένα "απαρατσικ” που εκμεταλλεύτηκε την θέση του για να γίνει ένας πολιτικός, μπορεί να αποκτήσει φιλοδοξία και μια αίσθηση αποστολής. Η πρόσφατη πολιτική ιστορία ήδη γνωρίζει ένα τέτοιο άτομο: το όνομά του είναι Vladimir Putin. Ο πρόεδρος πρέπει να είναι σίγουρος ότι η ελίτ θα είναι αρκετά ικανή ώστε να διαχειριστεί την οικονομική ύφεση και τις πιθανές πολιτικές αναταραχές, και αρκετά πιστή για να διασφαλίσει ότι το 2024 δεν θα φέρει καμία καταστροφή, είτε στη χώρα είτε στον ίδιο τον Putin.
Ίσως η προεδρία να αρχίσει να μοιάζει έτσι όπως πρέπει υπό την καθοδήγηση του Vaino: απλώς ο γραφειοκρατικός βραχίονας του προέδρου, αφήνοντας τον μανδύα του πολιτικού διαχειριστεί στον πρώτο αναπληρωτή αρχηγό του γενικού επιτελείου, Vyacheslav Volodin. Αλλά το νέο αφεντικό είναι βέβαιο ότι θα πολιορκηθεί από τις πολιτικές και οικονομικές φατρίες που θα σπεύσουν να υποβάλουν τα σέβη τους. Ακόμη και αν απλώς υπακούει τις εντολές του προέδρου, ο VAino είναι τόσο κοντά στον πρόεδρο που εκλαμβάνεται ως avatar του. Αυτομάτως γίνεται τόσο ισχυρός πολιτικά όσο ο πρωθυπουργός, αν όχι περισσότερο: ο Medvedev έχει ήδη εκπληρώσει το πολιτικό έργο που του ανατέθηκε, ενώ ο Vaino είναι ακόμη στην αρχή.
Ένα αντικείμενο συζήτησης από τους αναλυτές την ημέρα του διορισμού του, ήταν οι εσθονικές ρίζες του Vaio, ότι αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις προοπτικές του, αν και στην πραγματικότητα προέρχεται από μια ρωσόφωνη οικογένεια και ο πατέρας του, Karl Vaino, ήταν ένας αφοσιωμένος Κομμουνιστής που ήταν πρώτος γραμματέας του Εσθονικού Κομμουνιστικού Κόμματος.
Ακόμη μεγαλύτερη σημασία από τις ρίζες του Vaino έχει η εκπαίδευσή του ως απόφοιτος του Πανεπιστημίου Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας και η καριέρα του ως διπλωμάτης με εξειδίκευση στην Ιαπωνία. Το σημερινό πολιτικό καθεστώς της Ρωσίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους αξιωματικούς του στρατού, τους υπεύθυνους ασφαλείας και τους διπλωμάτες. Με την βοήθεια του επαγγελματικού τους υποβάθρου, οι νέες ελίτ είναι έτοιμες να φέρουν εις πέρας όποια εντολή τους δοθεί από οποιαδήποτε κυβέρνηση. Και για αυτό οι συζητήσεις για την απελευθέρωση της ρωσικής πολιτικής υπό τον Vaino είναι αφελείς. Η απελευθέρωση θα έρθει μόνο εάν την διατάξει ο πρόεδρος. Εάν ο ίδιος διατάξει ότι πρέπει να γίνουν πιο σκληρές οι συνθήκες, αυτή η εντολή θα εκτελεστεί. Δεν υπάρχει κανένα κρυφό υπουργικό συμβούλιο για να αναπτύξει ή να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις, ούτε είναι πιθανές τώρα οι μεταρρυθμίσεις στην εσωτερική είτε στην εξωτερική πολιτική.
Άλλος ένας τομέας σπέκουλας ήταν η ιδεολογική προκατάληψη του Vaino. Ο νέος επικεφαλής προσωπικού είναι ο συγγραφέας και συν-συγγραφέας σειράς ερευνητικών δημοσιεύσεων, μεταξύ των οποίων και μία με τίτλο "Κεφαλαιοποίηση του Μέλλοντος”, και δημοσιεύθηκε στις εκδόσεις του περιοδικού Οικονομία και Νόμος, που ξεκινά με τις λέξεις "η αγορά είναι μια έκφραση ζωής”. Μεταξύ μιας ακατανόητης μάζας επιστημονικών όρων, περιγράφει μια πατενταρισμένη ανάλυση των γεγονότων που ονομάζεται "nooscope”, κάτι που υποτίθεται ότι θα "κεφαλαιοποιήσει το μέλλον”.
Οι συνήθειας συν-συγγραφείς του Vaino, Viktor Sarayev και Anton Kobyakov, περιγράφουν το nooscope ως "μια συσκευή που λαμβάνει και καταγράφει τις αλλαγές στη βιόσφαιρα και την ανθρώπινη δραστηριότητα”.
Ο Kobyakov, ο οποίος ήταν επίσης ο επόπτης της διατριβής του Vaino, είναι ο πρώην επικεφαλής του προεδρικού τομέα για την εξωτερική πολιτική αυτή τη στιγμή είναι σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του προέδρου.
Την ημέρα που παραιτήθηκε ο Sergei Ivanov, οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι κατέβαλαν στον πρώην επικεφαλής Bakunin ένα μπόνους τριών ετών σε μια κάπως συμβολική σύμπτωση: το σύστημα φροντίζει εκείνους που φεύγουν, με εξίσου καλούς όρους.
Δεν κατάφεραν όλοι από την παλιά φρουρά να φύγουν με καλούς όρους, αν και ο πρόεδρος κάνει τα πάντα για να διατυπώσει με σαφήνεια τους κανόνες του παιχνιδιού μέσω πολυάριθμων ενδείξεων. Οι συνεργάτες του είναι πλούσιοι, το οποίο είναι φυσικό σε ένα σύστημα όπου η εξουσία ισούται με την περιουσία, η περιουσία μετατρέπεται σε εξουσία και εκείνοι σε θέσεις εξουσίας κεφαλαιοποιούν τις θέσεις τους. Αλλά σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, οι επερχόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές και η τελευταία θητεία του προέδρου, τα ανώτερα κλιμάκια της ελίτ, πρέπει να είναι πιο ταπεινοί και προσεκτικοί. Πρέπει να λάβουν υπόψη τους την κοινή γνώμη, κάτι που είναι σε μεγάλο βαθμό συνώνυμη με την γνώμη του ηγέτη της χώρας.
Εξάλλου, υπάρχουν πάντα αντικαταστάτες που περιμένουν. Η πορεία καριέρας και τα προσωπικά χαρακτηριστικά του Vaino, αποτυπώνουν πώς μπορεί να γίνουν οι αντικαταστάσεις και πώς μπορεί να μοιάζουν οι νεοδιορισθέντες, ενώ άλλη μία πιθανότητα είναι το πρώην προσωπικό ασφάλειας που έχουν προσφάτως διοριστεί κυβερνήτες. Το rotation της ελίτ δεν έχει τελειώσει. Αυτή είναι μόλις η αρχή.
πηγή
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου