Ο δεκάλογος Στουρνάρα για έξοδο από την οικονομική κρίση

Θα χρειαστούν 7-8 χρόνια συνεχούς ανάπτυξης με ρυθμούς 2,5%-3% για να επιστρέψουμε στα επίπεδα του 2008

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  28/02/2016 05:45

Ο κ. Στουρνάρας εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία «έχει μεγάλα περιθώρια να κινηθεί ανοδικά επειδή δουλεύει στο μισό του δυναμικού της»

Εναν επίπονο και μακρύ δρόμο για την έξοδο της χώρας από την κρίση και επιστροφή της οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς περιέγραψε την περασμένη εβδομάδα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, κατά την ομιλία του στη γενική συνέλευση της  τράπεζας. Αν και ο κ. Στουρνάρας θεωρεί ότι η ανακοπή της ύφεσης και η ανάκαμψη της οικονομίας είναι εφικτές από το δεύτερο εξάμηνο του 2016, ωστόσο τονίζει ότι για να οδηγηθούμε σε διατηρήσιμη ανάπτυξη απαιτείται μακροχρόνια στόχευση και προσήλωση στην εφαρμογή της νέας δανειακής σύμβασης. «Οι παράγοντες που θα καθορίσουν την επιτυχία είναι η αποδοχή και οικειοποίηση του προγράμματος, η συνέχεια και συνέπεια στην εφαρμογή των αναγκαίων δράσεων, ο διάλογος και η πολιτική και κοινωνική συναίνεση» αναφέρει και επισημαίνει ότι «κλειδί είναι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης».

Οι προϋποθέσεις

Ο κεντρικός τραπεζίτης πιστεύει ότι στη φάση που βρίσκεται η ελληνική οικονομία «η απόσταση που θα πρέπει να καλυφθεί για την έξοδο από την κρίση είναι σχετικά μικρή».Οπως εξηγεί μιλώντας προς «Το Βήμα», η ελληνική οικονομία «έχει μεγάλα περιθώρια να κινηθεί ανοδικά (upside) επειδή δουλεύει στο μισό του δυναμικού της». Ως εκ τούτου εκτιμά ότι εφόσον ολοκληρωθεί η αξιολόγηση μπορεί το δεύτερο εξάμηνο να αναπτυχθεί με θετικό ρυθμό και να βγει από την κρίση.

Ωστόσο έξοδος από την κρίση δεν σημαίνει επιστροφή στα επίπεδα διαβίωσης του 2008. Υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν πολλά χρόνια ανάπτυξης με υψηλούς ρυθμούς για να φθάσουμε εκεί. Οπως αναφέρεται στην έκθεση, από το 2008 έως σήμερα η ελληνική οικονομία έχει απολέσει σωρευτικά το 26% του AΕΠ. Για να ανακτήσει τις απώλειες θα χρειαστούν 7-8 χρόνια συνεχούς ανάπτυξης με ρυθμούς της τάξεως του 2,5%-3%. «Καθόλου εύκολη υπόθεση» τονίζει ο κ. Στουρνάρας. Αλλά και πάλι, σημειώνει, δεν μπορούμε να γυρίσουμε στο 2008. «Είχαμε φτιάξει ένα αναπτυξιακό υπόδειγμα που δεν ήταν βιώσιμο διότι στηριζόταν στα τεράστια δίδυμα ελλείμματα, το δημοσιονομικό και το άνοιγμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών» εξηγεί και προσθέτει ότι «σήμερα τα δίδυμα ελλείμματα έχουν ισοσκελιστεί ή έχουν γίνει πλεονάσματα. Η χώρα χρειάζεται τώρα ένα νέο, εξωστρεφές και ανταγωνιστικό αναπτυξιακό πρότυπο που να στηρίζεται στις επενδύσεις και στις εξαγωγές».  

Θεωρεί ότι έχει επιτευχθεί η εξισορρόπηση (rebalancing) της οικονομίας και έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας. «Εκτός από την αντιμετώπιση των δίδυμων ελλειμμάτων, έχει υπάρξει σημαντική βελτίωση της αναταγωνιστικότητας σε όρους κόστους ανά μονάδα προϊόντος και έχει γίνει αναδιάρθρωση των κλάδων παραγωγής υπέρ των πιο παραγωγικών επιχειρήσεων» αναφέρει. Ωστόσο τονίζει ότι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας που έχει σημειωθεί«δεν έχει περάσει στις εξαγωγές» εξαιτίας των στρεβλώσεων που υπάρχουν στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από τα capital controls και της πολιτικής αβεβαιότητας που λειτουργεί ανασταλτικά στις επενδύσεις. Προς την ίδια κατεύθυνση αναφέρει ότι λειτουργούν και ορισμένα εμπόδια στον ανταγωνισμό επειδή δεν έχουν προχωρήσει οι μεταρρυθμίσεις.  

Για την άρση της αβεβαιότητας θεωρεί πρωταρχικό να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση ώστε να επιστρέψει η εμπιστοσύνη. «Στα ευρωπαϊκά όργανα έχει σταματήσει η συζήτηση περί Grexit. Ωστόσο, συντηρείται από ορισμένα κερδοσκοπικά κέντρα. Και για αυτό θα πρέπει να κλείσει αμέσως η αξιολόγηση» τονίζει και προσθέτει ότι «πολλά από αυτά που μας ζητούν θα έπρεπε να τα είχαμε κάνει μόνοι μας, καθώς δεν έχουν κοινωνικό κόστος αλλά κοινωνικό όφελος».

Ο κ. Στουρνάρας πιστεύει ότι αν κλείσει η αξιολόγηση η κυβέρνηση θα χειριστεί καλύτερα το Προσφυγικό, καθώς «θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική της θέση» και έτσι θα περιορίσει την αβεβαιότητα που προκύπτει. «Αν αποτύχουμε να συντονιστούμε με τις ευρωπαϊκές επιλογές και δεν προχωρήσουμε σύντομα στην υλοποίηση όσων έχουμε αναλάβει δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο επιβολής περιορισμών στην ελεύθερη κίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων. Αν συμβεί, οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία θα είναι βαριές και θα σχετίζονται με τον τουρισμό, τον εγκλωβισμό μεγάλου αριθμού προσφύγων, τη διακίνηση εμπορευμάτων που θα πλήξει την ανταγωνιστικότητα και θα αποθαρρύνει ξένες επενδύσεις που θα επέλεγαν την Ελλάδα ως πύλη εισόδου εμπορευμάτων στην Ευρώπη» σημειώνει.

Τα «κόκκινα» δάνεια

Ιδιαίτερη σημασία για την ανάκαμψη της οικονομίας και την επιστροφή σε αναπτυξιακούς ρυθμούς δίνει ο κ. Στουρνάρας στα «κόκκινα» δάνεια. «Προτεραιότητα για την αναδιάρθρωση της οικονομίας αποτελεί η ρύθμιση των επιχειρηματικών δανείων» αναφέρει. Προς την κατεύθυνση αυτή και στο πλαίσιο του νέου νόμου που προωθείται, πρόθεση του κεντρικού τραπεζίτη είναι «να δοθεί προτεραιότητα στις άδειες διαχείρισης προβληματικών δανείων από καταξιωμένα επενδυτικά κεφάλαια (private equity funds) που είναι διατεθειμένα να αναλάβουν ρίσκο, να χρηματοδοτήσουν ελληνικές επιχειρήσεις, να επενδύσουν σε αυτές και να τις επαναφέρουν στην κερδοφορία».
Τι προτείνει
1.  Ισχυροποίηση τραπεζικού συστήματος.

2.  Επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων.

3.  Ιδιωτικοποιήσεις και αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας.

4.  Συνέχιση δημοσιονομικής προσαρμογής.

5.  Ενθάρρυνση επενδύσεων, προστασία  επενδυτών.

6.  Αύξηση εξαγωγών.

7  Καταπολέμηση υψηλής ανεργίας.

8.  Μεταρρύθμιση στην Παιδεία.

9.  Ανάσχεση της φυγής ανθρώπινου κεφαλαίου.

10.  Στήριξη κοινωνικής συνοχής και καταπολέμηση φτώχειας.